Dil

Dil

Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan, kendisine özgü yasaları olan ve ancak bu yasalar çerçevesinde gelişen, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış seslerden örülmüş bir anlaşma sistemidir. Dilin özellikleri aşağıdaki gibidir.

• Dil, gelişmiş bir iletişim aracıdır.
• Dil, seslerden oluşmuş bir anlaşma sistemidir.
• Tam anlamıyla anlatma ve anlaşma; seslerden örülü kurallar bütünü olan "dil" ile sağlanır.
• Dil, düşünce ve zekânın bir göstergesidir.
• Dil, canlı bir varlıktır.
• Dil, sosyal bir varlıktır.
• Dil, bir ortaklıktır.

Dil aynı şekilde milli bir ögedir:

• Dil birliği, milleti oluşturan özelliklerin başında gelir.
• Bir milletin dili; onun tarihi, dini ve kültürüyle iç içedir.
• Millet için gerekli olan her şey, dilde saklanır.
• Dil; milletin manevî ve kültür değerlerini, millet olabilme özelliklerini bünyesinde sımsıkı muhafaza eder.
• Dil, milleti meydana getiren bireyler arasında ortak duygu ve düşünceler meydana getirir.
• Dil, milletin birlik ve bütünlüğünü sağlayan en güçlü bağdır.

Dilin işlevleri örnekleri

1. Heyecan bildirme işlevi: Off! Bu da neydi şimdi
2. Göndericilik işlevi: Su,iki hidrojen, bir oksijen atomundan oluşur. göndergecilik işlevinde amaç bilgi vermektir
3. Alıcıyı harekete geçirme işlevi: Aç artık şu kapıyı ya.
4. Dil ötesi işlevi: Yapım eki almış sözcüklere türemiş sözcük denir.
5. Kanalı kontrol işlevi: Söylediklerimi anladın mı?
6. Şiirsellik işlevi: Avazeyi bu aleme bir Davut gibi sal; Baki kalan bu kubbede bir hoş sada imiş

Dil ve kültür

En genel anlamıyla kültür bir toplumun maddi ve manevi alanda ortaya koyduğu tüm eserlerdir. Toplumların yaşam biçimleri, gelenek-görenekleri kullandıkları araç gereçleri, inançları, dili, sanat anlayışı vb. kültürü oluşturur.

Toplumlar yüzyıllar boyu maddi ve manevi alanda çok değerli eserler üretmişlerdir. Bu eserler gelecek kuşaklara dil sayesinde aktarılır. Örneğin İslâmiyet’ten önceki döneme ait destan, koşuk, sağu, savlar, Orhun Yazıtları, Dede Korkut Hikâyeleri, Yunus Emre'nin şiirleri dil sayesinde günümüze dek yaşamışlardır. Günümüz gençleri o eserleri okuyarak o dönemle ilgili bilgi sahibi olabilirler. Bu bilgilenme dil sayesinde olmaktadır. Bu bakımdan dil önemli bir kültür taşıyıcısıdır.

Dil ve kültürün ortak yanları aşağıdaki gibidir:

• Dil ve kültür geçmiş ile gelecek arasında bir köprü vazifesi görür.
• Bir toplumun oluşmasında ve ayakta kalmasında ortak dil ve kültürün önemli bir payı vardır.
• Kültür ve dil bir toplumun yaşayış biçiminden önemli izler taşır.
• Kültür ve dil bir milletin en önemli ortak özelliklerinden-dir.
• Lehçe: Bir dilin tarih içerisinde bilinmeyen bir dönemde kendinden ayrılmış olup büyük farklılıklar gösteren kollarına denir. Çuvaşça, Yakutça gibi.
• Şive: Bir dilin bilinen tarihi seyri içinde kendinden ayrılmış olup bazı farklılıklar gösteren kollarına denir. Kırgızca, Kazakça ve Azerice gibi.
• Ağız: Bir ülke içinde aynı dilin farklı konuşma şekillerine denir. Yörelere göre söyleyiş farklılıkları vardır ama yazılış aynıdır. Karadeniz ağzı ve Ege ağzı gibi.

Konuşma ve yazı dili

Kelime dağarcığı yazı diline göre sınırlı olan ve günlük hayatta kullanılan doğal dile konuşma dili denir. Bir ülkede resmi dil olarak kabul edilen ve her alanda aynı kurallarla kullanılan dile ise yazı dili denir. Her ikisi arasındaki fark aşağıdaki gibidir:

• Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuşma dili vardır.
• Konuşma dili doğaldır yazı dili yapma bir dildir.
• Yazı dilinde kurallar varken konuşma dilinde yoktur.
• Yazı dilinin kullanım sahası konuşma diline göre daha geniştir.
• Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili göstermez.

https://tr.wikipedia.org ’dan alıntıdır